.jpg)
Không chỉ dừng lại ở việc đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, Công đoàn giờ đây còn là trụ cột quan trọng trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, truyền cảm hứng sáng tạo, thúc đẩy công cuộc đổi mới đất nước.
Từ khát vọng hiến pháp đến thực tiễn tổ chức
Hiến pháp sửa đổi năm 2025 đã chính thức ghi nhận Công đoàn Việt Nam là “đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn”, đồng thời trở thành tổ chức thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Điều này không chỉ là sự nâng tầm về vị trí chính trị mà còn là lời hiệu triệu đối với tổ chức Công đoàn: Phải đổi mới mạnh mẽ, toàn diện về tổ chức, chức năng, phương thức hoạt động để xứng đáng với vai trò “đại diện duy nhất”.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Đại biểu Quốc hội – nhận định: “Việc Công đoàn trở về mái nhà chung của Mặt trận không chỉ là một sự kiện mang tính kỹ thuật tổ chức, mà là bước ngoặt lớn về nhận thức, khát vọng và vai trò trong giai đoạn phát triển mới của dân tộc”. Công đoàn Việt Nam – tổ chức ra đời từ phong trào công nhân, trưởng thành cùng cách mạng – từ nay càng có điều kiện để trở thành hạt nhân trong cơ chế giám sát, phản biện xã hội, trong thống nhất giữa lòng dân và ý Đảng.
Từ chăm lo đến kiến tạo
Thực tế đã chứng minh vai trò bền bỉ và gần gũi của tổ chức Công đoàn trong hơn 9 thập kỷ qua. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các cấp Công đoàn đã triển khai hàng loạt hoạt động thiết thực, hiệu quả: hơn 11,35 triệu lượt đoàn viên được hưởng chính sách chăm lo; hơn 2,3 triệu người nhận quà Tết; hơn 1.400 Mái ấm Công đoàn được xây, sửa; hàng nghìn Thỏa ước lao động tập thể được ký mới và cải thiện chất lượng…
Tháng Công nhân 2025 với khẩu hiệu “Công nhân Việt Nam tiên phong bước vào kỷ nguyên mới” không chỉ là khẩu hiệu hành động, mà thực sự trở thành làn sóng lan tỏa cảm hứng, kết nối, cổ vũ người lao động vượt qua khó khăn, đồng hành cùng doanh nghiệp và đất nước.
Tổ chức Công đoàn đang từng bước chuyển từ “chăm lo đơn lẻ” sang “xây dựng phúc lợi bền vững”, từ phản ánh nguyện vọng sang chủ động kiến tạo chính sách. Các chương trình đối thoại xã hội, thương lượng tập thể, nâng giá trị bữa ăn ca, cải thiện điều kiện làm việc, chăm sóc tinh thần – văn hóa – giáo dục… đang cho thấy Công đoàn Việt Nam không chỉ làm tốt vai trò bảo vệ, mà còn là lực lượng sáng tạo, đồng hành, nâng đỡ người lao động.
Lắng nghe và dẫn dắt trong khối đại đoàn kết
Việc trở thành thành viên chính thức của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giúp Công đoàn có điều kiện tham gia sâu hơn vào các vấn đề lớn của đất nước. Nhưng điều đó cũng đòi hỏi tổ chức Công đoàn phải có năng lực lắng nghe, thấu hiểu, định hướng và dẫn dắt người lao động trong những thay đổi lớn của cơ chế, chính sách và thị trường lao động.
Trong giai đoạn sắp xếp đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy và chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp, người lao động đang là đối tượng chịu nhiều tác động: Thay đổi nơi làm việc, phân bổ lại biên chế, điều chỉnh điều kiện sinh hoạt... Trong bối cảnh ấy, Công đoàn cần phát huy vai trò như “tấm đệm xã hội”, bảo vệ sự ổn định, giữ gìn niềm tin và tạo điểm tựa để người lao động an cư, lập nghiệp.
Với mạng lưới hơn 8 triệu đoàn viên, trải rộng khắp ngành nghề, vùng miền, Công đoàn Việt Nam chính là “tai mắt” của Mặt trận trong nắm bắt tình hình cơ sở, định hình dư luận xã hội, phát hiện và tôn vinh những điển hình tiên tiến.
Từ vai trò “phản ánh” của người đại diện, Công đoàn phải vươn lên vai trò “kiến tạo” và “đề xuất” – nghĩa là trở thành lực lượng góp phần xây dựng chính sách từ gốc, thay vì chỉ điều chỉnh từ ngọn.
Để thực hiện được sứ mệnh mới, tổ chức Công đoàn Việt Nam cần một cuộc đổi mới mạnh mẽ về cả tổ chức lẫn phương thức hoạt động. Đó là chuyển từ hành chính hóa sang phục vụ; từ hình thức sang thực chất; từ cơ chế xin – cho sang đồng kiến tạo, chủ động đến với người lao động nhiều hơn.
Công đoàn phải trở thành một “địa chỉ tin cậy”, nơi người lao động có thể gửi gắm tiếng nói, tâm tư và nguyện vọng; nơi truyền cảm hứng cống hiến, sáng tạo; nơi bảo vệ những giá trị đạo đức nghề nghiệp, văn hóa công sở, đời sống công nghiệp.
Với vai trò mới, Công đoàn cần mở rộng và nâng cao chất lượng đối thoại xã hội, thương lượng tập thể, gắn lợi ích người lao động với hiệu quả sản xuất, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ.
Đặc biệt, trong kỷ nguyên số và hội nhập quốc tế, Công đoàn cần chủ động tham gia xây dựng các chính sách lao động, việc làm, an sinh xã hội; xây dựng mô hình công đoàn trong nền kinh tế số, trong doanh nghiệp phi truyền thống, trong lực lượng lao động tự do...
96 năm đồng hành cùng công nhân, người lao động – Công đoàn Việt Nam đã vượt qua những giai đoạn khó khăn, chứng minh sức sống và tính chính danh trong đời sống chính trị – xã hội của đất nước. Việc trở thành thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và được Hiến pháp ghi nhận là “đại diện duy nhất” không chỉ là vinh dự, mà còn là trách nhiệm.
Trách nhiệm ấy không nhẹ, nhưng cũng đầy cảm hứng – bởi nó đồng nghĩa với một tầm nhìn mới: Xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, đội ngũ lao động tri thức, sáng tạo, kỷ luật, có khả năng làm chủ vận mệnh của mình trong kỷ nguyên mới.